آشنایی با برنامه‏ های آموزشی حوزه ‏های علمیه

نظام آموزشی حوزه ‏های علمیه ضمن سه برنامه آموزشی جاری، جدید و سفیران هدایت ارائه می شود که هریک از این برنامه ‏ها شامل چند مقطع می‏باشد.

در ذیل شرح مختصری در خصوص این سه برنامه آموزشی و مقاطع آن‏ها ارائه می ‏شود.

الف) برنامه آموزشی جاری و جدید

مشخصات این دو برنامه:

• این دو برنامه در محورهای آموزشی، پژوهشی، تربیتی و تهذیبی و با اهداف زیر ارائه می‏گردد.

1. فراگیری علوم پایه و مقدماتی؛
2. فهم عمیق علوم و معارف اسلامی بر اساس قرآن و مکتب اهل‏بیت ^{علیهم‌السلام}؛‌
3. تربیت عالمان صاحب نظر در رشته‏ های علوم حوزوی؛
4. تولید علم و اندیشه ناب اسلامی؛
5. تأمین نیازهای فرهنگی و پژوهشی، پرورش اندیشمندان حوزه و جوامع اسلامی؛
6. تربیت عالمان و مبلّغان وارسته و متّقی؛
7. تأمین نیازهای معنوی جوامع اسلامی؛
8. زمینه ‏سازی تکامل و رشد فضایل انسانی و سلوک معنوی.

مقاطع تحصیلی:

اولین مقطع تحصیلی (سطح یک):

• در اولین مقطع از این برنامه طلاب، علوم پایه و مقدماتی از قبیل: ادبیات عرب و منطق را فرا گرفته و با علوم اسلامی از قبیل: فقه، اصول، علوم قرآنی، تفسیر، حدیث، اخلاق اسلامی، عقاید، تاریخ اسلام و تاریخ انقلاب اسلامی آشنا می‏شوند.
• این دو برنامه آموزشی در این مقطع از نظر محتوائی، عناوین و سرفصل ‏های علوم، تفاوت چندانی ندارند فقط در برخی منابع درسی و نیز شیوه و ساعات ارائه دروس متفاوت هستند.
• تحصیل در این مقطع به صورت تمام وقت است، و مدت آن به طور متوسط پنج تا شش سال می‏باشد.

مقاطع و سطوح تکمیلی (عالی):

طلاب پس از تکمیل و فارغ‌التحصیل شدن از اولین مقطع تحصیلی (سطح ۱) می‌توانند به تربیت در سطوح ۲ و ۳ و ۴ «عمومی» یا «تخصصی و گرایشی» حوزه به شرح ذیل ادامه تحصیل دهند.

۱ـ سطوح تکمیلی ۲ و ۳ و ۴ (عمومی):

در این سطوح دروس فقه و اصول، فلسفه و کلام به صورت استدلالی ارائه می‏ گردد که با بالا رفتن سطوح، سطح استدلالی بودن دروس به تدریج ارتقا یافته و به حد استنباط و اجتهاد می‏ رسد.

۲ـ سطوح تکمیلی ۲ و ۳ و ۴ (تخصصی و گرایشی):

در این سطوح دروس حوزوی به صورت تخصصی در ۱۶ حوزه دانشی با بیش از ۴۰۰ رشته و گرایش به طلابی که علاقه‌مند ادامه تحصیل در یکی از رشته گرایش‌های تخصصی حوزه باشند ارائه می‌گردد و طلاب می‌توانند به منظور ارتقاء بنیه علمی خود در یکی از رشته گرایش‌های تخصصی تعریف شده ادامه تحصیل دهند.

شانزده حوزه‏ دانشی حوزوی عبارتند از: «قرآن»، «حدیث»، «فقه و اصول»، «فقه، حقوق و قضای اسلامی»، «کلام، ادیان، فرق و مذاهب»،«منطق، فلسفه و عرفان»، «زبان و ادبیات عربی»، «اخلاق، تربیت و مشاوره»، «تاریخ و سیره»، «تبلیغ و ارتباطات»، «فرهنگ، هنر و تمدن اسلامی»،   «اقتصاد اسلامی»، «علوم اجتماعی»، «علوم سیاسی»، «روانشناسی»، «مدیریت»، می‏باشد^[۱]

ب) برنامه آموزشی سفیران هدایت

مشخصات این برنامه:

• این برنامه در محورهای آموزشی، تربیتی و تهذیبی و به منظور تربیت مبلغان توانمند جهت نشر احکام و معارف اسلامی و با اهداف زیر ارائه می‏گردد.

1. فراگیری علوم پایه و مقدماتی؛
2. توانمندی دربهره ‏گیری از قرآن کریم و روایات اهل بیت^{علیهم‌السلام}؛
3. شناخت معارف اسلامی ازجمله تفسیرقرآن، مباحث کلامی، اخلاق، احکام، تاریخ اسلام و سیره ائمه معصومین ^{علیهم السلام}؛
4. آشنایی با علوم مربوط به مخاطب‏ شناسی، همچون جامعه شناسی و روان شناسی؛
5. بهره ‏مندی از فنون سخنرانی، کلاس‏داری و مهارت‏های تبلیغی؛
6. نهادینه شدن اخلاق اسلامی و حسن سلوک اجتماعی؛
7. افزایش تقیّد نسبت به احکام شرعی و ارزش‏های دینی و اخلاقی؛
8. رشد انگیزه دفاع از اسلام و نظام اسلامی.

مقاطع تحصیلی سفیران هدایت:

اولین مقطع تحصیلی سفیران هدایت:

• در اولین مقطع از این برنامه؛ طلاب، علوم پایه و مقدماتی از قبیل: ادبیات عرب و منطق را فرا گرفته و با علوم اسلامی از قبیل فقه، اصول، عقاید، علوم قرآنی و تفسیر، حدیث، اخلاق اسلامی، عقاید، تاریخ اسلام، تاریخ انقلاب اسلامی، ادیان و مذاهب، فنون تبلیغ و خطابه و روش تحلیل مسائل سیاسی آشنا می‏شوند.
• تحصیل در این مقطع به صورت تمام وقت است، و مدت آن به طور متوسط پنج سال می‏باشد.
• طلاب در پایان دوره بر اساس تعهد تبلیغی، به مدت پنج سال برای تبلیغ احکام شرعی و معارف اسلامی به مناطق مورد نیاز اعزام می‏شوند.

مقطع تکمیلی در برنامه آموزشی سفیران هدایت:

طلاب پس از تکمیل اولین مقطع تحصیلی حوزوی سفیران هدایت (سطح ۲) و فارغ‏ التحصیل شدن از آن، می‏توانند در مقطع تکمیلی این برنامه (سطح ۳) به شرح ذیل ادامه تحصیل دهند.

سطح ۳ ناپیوسته:

در این دوره بنیه علمی و مهارتی فارغ ‏التحصیلان سطح ۲ سفیران هدایت ارتقاء یافته و کارآیی تبلیغی آن‏ها در سه گرایش «خطابه و سخنوری»، «تربیت کودک و نوجوان» و «نویسندگی» به صورت تخصصی ارتقا می ‏یابد.